diff --git a/ecrire/exec/accueil.php b/ecrire/exec/accueil.php
index 263628f7d03ec44f9fce417859f78324b75320bc..4f2c2b7e7b8c673bbf5e0c07c06ebbac44a15d09 100644
--- a/ecrire/exec/accueil.php
+++ b/ecrire/exec/accueil.php
@@ -120,30 +120,29 @@ function colonne_gauche_accueil($id_rubrique, $activer_breves,
   global  $spip_display, $connect_statut, $connect_toutes_rubriques,
     $connect_id_auteur, $connect_login;
 
-
 //
 // Raccourcis pour malvoyants
 //
 if ($spip_display == 4) {
-	debut_raccourcis();
-	$n = spip_num_rows(spip_query("SELECT id_rubrique FROM spip_rubriques LIMIT 1"));
-	if ($n) {
-		icone_horizontale(_T('icone_ecrire_article'), generer_url_ecrire("articles_edit","new=oui"), "article-24.gif","creer.gif");
+
+	$res = spip_num_rows(spip_query("SELECT id_rubrique FROM spip_rubriques LIMIT 1"));
+	if ($res) {
+		$res = icone_horizontale(_T('icone_ecrire_article'), generer_url_ecrire("articles_edit","new=oui"), "article-24.gif","creer.gif", false);
 	
 
 		if ($activer_breves != "non") {
-			icone_horizontale(_T('icone_nouvelle_breve'), generer_url_ecrire("breves_edit","new=oui"), "breve-24.gif","creer.gif");
+			$res .= icone_horizontale(_T('icone_nouvelle_breve'), generer_url_ecrire("breves_edit","new=oui"), "breve-24.gif","creer.gif");
 		}
 	}
 	else {
 		if ($connect_statut == '0minirezo') {
-			echo "<div class='verdana11'>"._T('info_ecrire_article')."</div>";
+			$res = "<div class='verdana11'>"._T('info_ecrire_article')."</div>";
 		}
 	}
 	if ($connect_statut == '0minirezo' and $connect_toutes_rubriques) {
-		icone_horizontale(_T('icone_creer_rubrique_2'), generer_url_ecrire("rubriques_edit","new=oui"), "rubrique-24.gif","creer.gif");
+		$res .= icone_horizontale(_T('icone_creer_rubrique_2'), generer_url_ecrire("rubriques_edit","new=oui"), "rubrique-24.gif","creer.gif", true);
 	}
-	fin_raccourcis();
+	echo bloc_des_raccourcis($res);
  } else {
 
 	$gadget = "";
diff --git a/ecrire/exec/articles_page.php b/ecrire/exec/articles_page.php
index 426206c94958b520ce3e8bffe9ba0cb943dbac0e..354859ae3b960069226435bd3cdb97e40f8ff28b 100644
--- a/ecrire/exec/articles_page.php
+++ b/ecrire/exec/articles_page.php
@@ -34,9 +34,7 @@ function exec_articles_page_dist()
 	$result = spip_query("SELECT id_rubrique FROM spip_rubriques LIMIT 1");
 
 	if (spip_num_rows($result) > 0) {
-		debut_raccourcis();
-		icone_horizontale (_T('icone_ecrire_article'), generer_url_ecrire("articles_edit","new=oui"), "article-24.gif", "creer.gif");
-		fin_raccourcis();
+		echo bloc_des_raccourcis(icone_horizontale (_T('icone_ecrire_article'), generer_url_ecrire("articles_edit","new=oui"), "article-24.gif", "creer.gif", true));
 	} else {
 		if ($connect_statut == '0minirezo') {
 		echo _T('texte_creer_rubrique');
diff --git a/ecrire/exec/articles_versions.php b/ecrire/exec/articles_versions.php
index 56aa4b843f8d16a09dd492ac41eb49114cf82110..dc0e107202c9e1233cc4de9a725eb97ff3fa5b9a 100644
--- a/ecrire/exec/articles_versions.php
+++ b/ecrire/exec/articles_versions.php
@@ -137,11 +137,9 @@ fin_grand_cadre();
 
 debut_gauche();
 
+echo bloc_des_raccourcis(icone_horizontale(_T('icone_retour_article'), generer_url_ecrire("articles","id_article=$id_article"), "article-24.gif","rien.gif", false) .
+		    icone_horizontale(_T('icone_suivi_revisions'), generer_url_ecrire("suivi_revisions",""), "historique-24.gif","rien.gif", false));
 
-debut_raccourcis();
-icone_horizontale(_T('icone_retour_article'), generer_url_ecrire("articles","id_article=$id_article"), "article-24.gif","rien.gif");
-icone_horizontale(_T('icone_suivi_revisions'), generer_url_ecrire("suivi_revisions",""), "historique-24.gif","rien.gif");
-fin_raccourcis();
 
 
 //////////////////////////////////////////////////////
diff --git a/ecrire/exec/auteurs.php b/ecrire/exec/auteurs.php
index df9ec3c2de885731a1788a32a78904866876d2e8..602d4f4b08d8fcabf7ae37e1759aa159c06e90da 100644
--- a/ecrire/exec/auteurs.php
+++ b/ecrire/exec/auteurs.php
@@ -103,18 +103,21 @@ function bandeau_auteurs($auteurs, $debut, $lettre, $tri, $visiteurs, $max_par_p
 
  if ($connect_statut == '0minirezo') {
 
-	debut_raccourcis();
-	if ($connect_toutes_rubriques) icone_horizontale(_T('icone_creer_nouvel_auteur'), generer_url_ecrire("auteur_infos"), "auteur-24.gif", "creer.gif");
-	icone_horizontale(_T('icone_informations_personnelles'), generer_url_ecrire("auteurs_edit","id_auteur=$connect_id_auteur"), "fiche-perso-24.gif","rien.gif");
+	$res = '';
+
+	if ($connect_toutes_rubriques) 
+		$res = icone_horizontale(_T('icone_creer_nouvel_auteur'), generer_url_ecrire("auteur_infos"), "auteur-24.gif", "creer.gif", false);
+
+	$res .= icone_horizontale(_T('icone_informations_personnelles'), generer_url_ecrire("auteurs_edit","id_auteur=$connect_id_auteur"), "fiche-perso-24.gif","rien.gif", false);
 
 	$n = spip_num_rows(spip_query("SELECT id_auteur FROM spip_auteurs WHERE statut='6forum' LIMIT 1"));
 	if ($n) {
 		if ($visiteurs)
-			icone_horizontale (_T('icone_afficher_auteurs'), generer_url_ecrire("auteurs",""), "auteur-24.gif", "");
+		  $res .= icone_horizontale (_T('icone_afficher_auteurs'), generer_url_ecrire("auteurs",""), "auteur-24.gif", "", false);
 		else
-			icone_horizontale (_T('icone_afficher_visiteurs'), generer_url_ecrire("auteurs","visiteurs=oui"), "auteur-24.gif", "");
+		  $res .= icone_horizontale (_T('icone_afficher_visiteurs'), generer_url_ecrire("auteurs","visiteurs=oui"), "auteur-24.gif", "", false);
 	}
-	fin_raccourcis();
+	echo bloc_des_raccourcis($res);
  }
 	echo pipeline('affiche_gauche',array('args'=>array('exec'=>'auteurs'),'data'=>''));
 	creer_colonne_droite();
diff --git a/ecrire/exec/breves_voir.php b/ecrire/exec/breves_voir.php
index 1f417fd8e635b133da4cec7147a2d6e200c1850f..8df7a0c19f23afd94f545376adbf9036ae461f0e 100644
--- a/ecrire/exec/breves_voir.php
+++ b/ecrire/exec/breves_voir.php
@@ -75,9 +75,8 @@ function afficher_breves_voir($id_breve, $changer_lang, $cherche_mot, $select_gr
 		echo $iconifier('id_breve', $id_breve, 'breves_voir'); 
 	}
 
-	debut_raccourcis();
-	icone_horizontale(_T('icone_nouvelle_breve'), generer_url_ecrire("breves_edit","new=oui&id_rubrique=$id_rubrique"), "breve-24.gif","creer.gif");
-	fin_raccourcis();
+	echo bloc_des_raccourcis(icone_horizontale(_T('icone_nouvelle_breve'), generer_url_ecrire("breves_edit","new=oui&id_rubrique=$id_rubrique"), "breve-24.gif","creer.gif", false));
+
 	
 	echo pipeline('affiche_gauche',array('args'=>array('exec'=>'breves_voir','id_breve'=>$id_breve),'data'=>''));
 	creer_colonne_droite();
diff --git a/ecrire/exec/controle_petition.php b/ecrire/exec/controle_petition.php
index 4f4b73fb891811c640c8ac5bb7f0d54c838faa3d..5024672de933670482849bfa29975cb57e5bacb1 100644
--- a/ecrire/exec/controle_petition.php
+++ b/ecrire/exec/controle_petition.php
@@ -34,17 +34,7 @@ function exec_controle_petition_dist()
 	debut_page(_T('titre_page_controle_petition'), "forum", "suivi-petition");
 	debut_gauche();
 
-//
-// Raccourcis
-//
-/*
-	debut_raccourcis();
-	// rien
-	fin_raccourcis();
-*/
-
 debut_droite();
-
   
 echo "<div class='serif2'>";
  
diff --git a/ecrire/exec/mots_edit.php b/ecrire/exec/mots_edit.php
index 27b39d20605887ab368fcf42d60eba7d98d6e14f..6236bc96e2f447792c0f68caffe45eeafa3d2677 100644
--- a/ecrire/exec/mots_edit.php
+++ b/ecrire/exec/mots_edit.php
@@ -140,15 +140,17 @@ if ($id_mot > 0 AND acces_mots() AND ($spip_display != 4)) {
 //
 // Afficher les boutons de creation d'article et de breve
 //
-debut_raccourcis();
+
+ $res ='';
 
 if (acces_mots() AND $id_groupe) {
-	icone_horizontale(_T('icone_modif_groupe_mots'), generer_url_ecrire("mots_type","id_groupe=$id_groupe"), "groupe-mot-24.gif", "edit.gif");
-	icone_horizontale(_T('icone_creation_mots_cles'), generer_url_ecrire("mots_edit", "new=oui&id_groupe=$id_groupe&redirect=" . generer_url_retour('mots_tous')),  "mot-cle-24.gif",  "creer.gif");
+	$res = icone_horizontale(_T('icone_modif_groupe_mots'), generer_url_ecrire("mots_type","id_groupe=$id_groupe"), "groupe-mot-24.gif", "edit.gif", false)
+	  . icone_horizontale(_T('icone_creation_mots_cles'), generer_url_ecrire("mots_edit", "new=oui&id_groupe=$id_groupe&redirect=" . generer_url_retour('mots_tous')),  "mot-cle-24.gif",  "creer.gif", false);
  }
- icone_horizontale(_T('icone_voir_tous_mots_cles'), generer_url_ecrire("mots_tous",""), "mot-cle-24.gif", "rien.gif");
+ echo bloc_des_raccourcis($res .
+			  icone_horizontale(_T('icone_voir_tous_mots_cles'), generer_url_ecrire("mots_tous",""), "mot-cle-24.gif", "rien.gif", false));
+
 
-fin_raccourcis();
 
 
 echo pipeline('affiche_gauche',array('args'=>array('exec'=>'mots_edit','id_mot'=>$id_mot),'data'=>''));
diff --git a/ecrire/exec/naviguer.php b/ecrire/exec/naviguer.php
index 973a8d403a1f46dadc426478bcd5004cf8f1aed3..514c1668b5bb1013d545d36007a63fd6e20615fc 100644
--- a/ecrire/exec/naviguer.php
+++ b/ecrire/exec/naviguer.php
@@ -212,27 +212,25 @@ function raccourcis_naviguer($id_rubrique, $id_parent)
 {
 	global $connect_statut;
 
-	debut_raccourcis();
-	
-	icone_horizontale(_T('icone_tous_articles'), generer_url_ecrire("articles_page"), "article-24.gif");
+	$res = icone_horizontale(_T('icone_tous_articles'), generer_url_ecrire("articles_page"), "article-24.gif", '',false);
 	
 	$n = spip_num_rows(spip_query("SELECT id_rubrique FROM spip_rubriques LIMIT 1"));
 	if ($n) {
 		if ($id_rubrique > 0)
-			icone_horizontale(_T('icone_ecrire_article'), generer_url_ecrire("articles_edit","id_rubrique=$id_rubrique&new=oui"), "article-24.gif","creer.gif");
+		  $res .= icone_horizontale(_T('icone_ecrire_article'), generer_url_ecrire("articles_edit","id_rubrique=$id_rubrique&new=oui"), "article-24.gif","creer.gif", false);
 	
 		$activer_breves = $GLOBALS['meta']["activer_breves"];
 		if ($activer_breves != "non" AND $id_parent == "0" AND $id_rubrique != "0") {
-			icone_horizontale(_T('icone_nouvelle_breve'), generer_url_ecrire("breves_edit","id_rubrique=$id_rubrique&new=oui"), "breve-24.gif","creer.gif");
+		  $res .= icone_horizontale(_T('icone_nouvelle_breve'), generer_url_ecrire("breves_edit","id_rubrique=$id_rubrique&new=oui"), "breve-24.gif","creer.gif", false);
 		}
 	}
 	else {
 		if ($connect_statut == '0minirezo') {
-			echo "<p>"._T('info_creation_rubrique');
+			$res .= "<p>"._T('info_creation_rubrique');
 		}
 	}
 	
-	fin_raccourcis();
+	echo bloc_des_raccourcis($res);
 }
 
 // http://doc.spip.org/@langue_naviguer
diff --git a/ecrire/exec/statistiques_visites.php b/ecrire/exec/statistiques_visites.php
index 8b9ea29834e3dfa3bfdef976822c77ec2bd5ae3e..89c5a6025188bd23ed6ff880a94440c1100d4c00 100644
--- a/ecrire/exec/statistiques_visites.php
+++ b/ecrire/exec/statistiques_visites.php
@@ -225,9 +225,7 @@ else {
 	//
 	if ($connect_statut == '0minirezo') {
 		if ($id_article > 0) {
-			debut_raccourcis();
-			icone_horizontale(_T('icone_retour_article'), generer_url_ecrire("articles","id_article=$id_article"), "article-24.gif","rien.gif");
-			fin_raccourcis();
+			echo bloc_des_raccourcis(icone_horizontale(_T('icone_retour_article'), generer_url_ecrire("articles","id_article=$id_article"), "article-24.gif","rien.gif", false));
 		}
 	}
 
diff --git a/ecrire/inc/presentation.php b/ecrire/inc/presentation.php
index 98703b584cb8b2e38172714f26f8bb2381937288..2e8f69446179830fff42775f51544c4402a8ad49 100644
--- a/ecrire/inc/presentation.php
+++ b/ecrire/inc/presentation.php
@@ -379,36 +379,25 @@ function bandeau_titre_boite2($titre, $logo="", $fond="white", $texte="black", $
 
 
 //
-// La boite raccourcis
-//
+// La boite des raccourcis
+// Se place a droite si l'ecran est en mode panoramique.
 
-// http://doc.spip.org/@debut_raccourcis
-function debut_raccourcis() {
+function bloc_des_raccourcis($bloc) {
 	global $spip_display;
-	echo "<div>&nbsp;</div>";
-	creer_colonne_droite();
-
-	debut_cadre_enfonce();
-	if ($spip_display != 4) {
-		echo "<font face='Verdana,Arial,Sans,sans-serif' size=1>";
-		echo "<b>"._T('titre_cadre_raccourcis')."</b><p />";
-	} else {
-		echo "<h3>"._T('titre_cadre_raccourcis')."</h3>";
-		echo "<ul>";
-	}
-}
 
-// http://doc.spip.org/@fin_raccourcis
-function fin_raccourcis() {
-	global $spip_display;
-	
-	if ($spip_display != 4) echo "</font>";
-	else echo "</ul>";
-	
-	fin_cadre_enfonce();
+	return "<div>&nbsp;</div>"
+	. creer_colonne_droite('',true)
+	. debut_cadre_enfonce('',true)
+	. (($spip_display != 4)
+	     ? ("<font face='Verdana,Arial,Sans,sans-serif' size='1'><b>"
+		._T('titre_cadre_raccourcis')
+		."</b><p />")
+	       : ( "<h3>"._T('titre_cadre_raccourcis')."</h3><ul>"))
+	. $bloc
+	. (($spip_display != 4) ? "</font>" :  "</ul>")
+	. fin_cadre_enfonce(true);
 }
 
-
 // Afficher un petit "+" pour lien vers autre page
 
 // http://doc.spip.org/@afficher_plus
@@ -1677,8 +1666,7 @@ function envoi_link($nom_site_spip) {
 	. '<link rel="shortcut icon" href="'
 	. url_absolue(find_in_path('favicon.ico'))
 	. "\" >\n";
-	$js = debut_javascript($connect_statut == "0minirezo"
-			AND $connect_toutes_rubriques,
+	$js = debut_javascript($connect_toutes_rubriques,
 			($GLOBALS['meta']["activer_statistiques"] != 'non'));
 
 	if ($spip_display == 4) return $res . $js;
@@ -2088,7 +2076,6 @@ function debut_page($titre = "", $rubrique = "accueil", $sous_rubrique = "accuei
 	include_spip('inc/headers');
 	http_no_cache();
 	echo init_entete($titre, $rubrique);
-	definir_barre_boutons();
 	init_body($rubrique, $sous_rubrique, $onLoad, $id_rubrique);
 
 	echo "<center onmouseover='recherche_desesperement()'>", // ????
@@ -2133,6 +2120,8 @@ function init_body($rubrique='accueil', $sous_rubrique='accueil', $onLoad='', $i
 	global $spip_lang, $spip_lang_rtl, $spip_lang_left, $spip_lang_right;
 	global $browser_verifForm;
 	include_spip('inc/gadgets');
+
+	definir_barre_boutons();
 	if ($load = "$browser_verifForm$onLoad" . repercuter_gadgets($id_rubrique))
 		$load = " onLoad=\"$load\"";
 
@@ -2529,7 +2518,7 @@ function debut_gauche($rubrique = "accueil", $return=false) {
 
 // http://doc.spip.org/@creer_colonne_droite
 function creer_colonne_droite($rubrique="", $return= false){
-	global $deja_colonne_droite;
+	static $deja_colonne_droite;
 	global $flag_3_colonnes, $flag_centre_large;
 	global $spip_lang_rtl, $spip_lang_left;
 
@@ -2562,7 +2551,7 @@ function creer_colonne_droite($rubrique="", $return= false){
 
 // http://doc.spip.org/@debut_droite
 function debut_droite($rubrique="", $return= false) {
-	global $options, $spip_ecran, $deja_colonne_droite, $spip_display;
+	global $options, $spip_ecran, $spip_display;
 	global $spip_lang_left, $couleur_foncee, $couleur_claire;
 	global $flag_3_colonnes, $flag_centre_large;
 
@@ -2574,9 +2563,8 @@ function debut_droite($rubrique="", $return= false) {
 
 	if ($options == "avancees") {
 
-		$res .= liste_articles_bloques();
-		if (!$deja_colonne_droite) 
-		  $res .= creer_colonne_droite($rubrique, true);
+		$res .= liste_articles_bloques()
+		. creer_colonne_droite($rubrique, true);
 	}
 
 	$res .= "<div>&nbsp;</div></td>";
@@ -2585,10 +2573,8 @@ function debut_droite($rubrique="", $return= false) {
 		$res .= "<td width='50'>&nbsp;</td>";
 	}
 	else {
-		if (!$deja_colonne_droite) {
-			$res .= creer_colonne_droite($rubrique, true);
-		}
-		$res .= "</td></tr><tr>";
+		$res .= creer_colonne_droite($rubrique, true)
+		. "</td></tr><tr>";
 	}
 
 	if ($spip_ecran == 'large' AND $flag_centre_large)